شهرها سازههای سرد، فلزی یا بتنی نیستند، شهرها مردم هستند و باید توسط آنها ساخته شود.
در این روزها، بیش از هر زمان دیگری، ایده یک شهر آیندهنگر به چشم میخورد، مناطق شهری در سالهای اخیر، به طرز چشمگیری توسعهیافتهاند، اما این توسعه میتواند گاهی مشکلات بیشتری را نسبت به حل آن، ایجاد کند.
به گزارش ساینس، گاهی اوقات، آینده آن چیزی نیست که تصور میکنیم، اگرچه ساخت آسمانخراشها در بسیاری از شهرها متداول شدند، اما ایده ماشین پرنده به این زودیها به واقعیت تبدیل نخواهد شد.
اولین گام برای ساخت یک شهر آیندهنگر، قبل از گذاشتن یک آجر برای ساخت، با یک چشمانداز شروع میشود.
آب وهوای جهانی، نیازها و خواستههای افراد و زیرساختها و ارتباطات آنها در حال تغییر است. به همین دلیل چشمانداز برای شهرها باید وسیع باشد و نهتنها در سطح شهر، بلکه برای مناطق و جوامع مختلف موثر باشد.
کورتنی کراسون، استادیار دانشکده معماری دانشگاه آریزونا در ایالاتمتحده با تمرکز بر انرژی و راههای پایداری برای شهرها، اظهار کرد: شهرهای آینده باید در مقیاس مختلف برنامهریزی شوند، نه اینکه، راهحلهایی ارائه شود که تنها برای یک سایت یا یک محله مناسب باشد.
طراحان شهری وظیفه دارند تا تاثیرات را در مقیاسهای مختلف در نظر بگیرند و آنها را بهینهسازی کنند. بخشهای موثر زیادی است که برنامهریزان شهری باید به آنها توجه کنند. مواردی مانند تغییر بازار کار، مهاجرت و فشار محیطی (بهطور خاص گرم شدن کره زمین) خارج از کنترل شهرهاست و درعینحال باید به آنها توجه شود.
ازآنجاکه همهچیز را نمیتوان کنترل کرد، کلید پیشبینی قابلاعتماد، تمرکز روی چندین طرح ممکن است. بنابراین، چشمانداز شهرهای آینده باید راهکارهایی برای اطمینان از یکروند علمی و یکروند دموکراتیک، با هماهنگی منافع همه ذینفعان در نظر بگیرد.
شهرهای کارآمد قابل سکونت
تنها زیرساختهای فیزیکی نباید برای شهرها مهم باشد، بلکه قابلیت زندگی هم باید در نظر گرفته شود. تبدیل شهرها به مراکز کارآمد و موثر فقط نیمی از داستان است و این شهرها باید برای زندگی خوشایند باشند. کیفیت هوا، بهداشت و مناطق سبز مانند باغها، پارکها و زیرساختهای سبز بهعنوان چالش برنامهریزان شهری است. بااینحال، این چالش درواقع ممکن است یک موهبت باشد.
نتایج مطالعات نشان داده است که زیرساختهای سبز، درواقع عملکرد بهتری نسبت به زیرساختهای سنتی دارند.
طبیعت نسبت به نقش انسانی، هنوز هم بهترین راهکارها را ارائه میکند. اقتصاددانان دریافتند که درختان ارزش اقتصادی بسیار بالایی دارند. بهعنوانمثال، درختان خدمات بیشماری مانند تنظیم دما، کاهش مصرف انرژی، کاهش رواناب طوفان دارند و در جزایر گرمایی شهری و جلوگیری از فرسایش خاک نیز موثر هستند. سقفهای سبز نیز، ایده مهمی در این زمینه است. سقفهای سبز میتوانند کشاورزی شهری را رونق دهند.
بهطور طبیعی، بسیاری از جوامع عاشق فضاهای سبز هستند و برای فرار از شلوغی زندگی شهری به آن پناه میبرند، اما برخی معتقدند که فضای سبز هزینهبردار و نگهداری آنها دشوار است. به همین دلیل، مهم است که زیرساختهای سبز ایجاد شود که نهتنها افراد از آن لذت ببرند، بلکه مفید نیز باشند.
ایده زیرساختهای سبز باید بهگونهای باشد که علاوه بر چهارچوب زیستمحیطی برای سلامت اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی برای محیط پیرامون نیز مفید باشد.
کارشناسان بر این باورند که باید راهکارهایی برای توسعه مناطق سبز ایجاد شود که کلید زیرساختهای سبز باشد.
در حالت ایده آل، شهرهای آینده آسایش به وجود میآورند و به زندگی پایدار در چهار حوزه اقتصاد، سیاست، فرهنگ و محیطزیست دامن میزنند، به این معنی که آنها به پایداری نیاز دارند.
شهرهای پایدار
شهرها بهصورت عمودی و افقی رشد میکنند و افراد بیشتری را در خود جای میدهند و رشد اقتصادی و فکری را تحریک میکنند، بااینوجود، شهر پایدار باید راههای تامین نیازهای حال حاضر، بدون قربانی کردن آینده را پیدا کند.
اگر شهرها قصد توسعه داشته باشند، باید راهکارهای برای استفاده مجدد از منابع ارائه کنند. زیرساختها، نکته مهم برای شهرهای آینده است. برای مثال، بتن برای ساخت ساختمانهای بلند و مستحکم کاربرد دارد، اما یکی از مهمترین انتشاردهندههای آلایندههایی مانند دیاکسید کربن(CO۲) در کره زمین بوده و بهعنوان مخربترین ماده در زمین نامگرفته است.
علاوه بر نگرانیهای زیستمحیطی، بتن باعث بدتر شدن برخی از مشکلات بهداشتی (ازجمله مشکلات تنفسی) شده و گرمای زیادی را به دام میاندازد و این مورد اثر جزیره گرمای شهری را افزایش میدهد.
محققان اظهار کردند: بتن چندین دهه است که مورداستفاده قرار میگیرد و شهرهای آیندهنگر تنها نباید بهصورت بتنی ساخته شوند و عاقلانه است که از مواد دیگر نیز استفاده شود.
این تلاش برای استفاده از مواد و زیرساختهای پایدار به شهرها کمک میکند تا آیندهای عاری از کربن داشته باشند، اما شهرها بهتنهایی نمیتوانند این کار را انجام دهند و این هدف نیاز به بررسی و تحقیق بیشتر در زمینههای مختلف دارد.
انرژی سبز
تامین انرژی شهرهای آینده چالش است، در حالت ایدهآل، شهرها میتوانند ۱۰۰ درصد و یا در همین حدود، انرژی خود را از منابع سبز تولید کنند. ازاینرو، شهرها باید تولید و مصرف انرژی را بهبود دهند.
زمانی که نوبت به کاهش مصرف انرژی می رسد، راهحلهای بسیاری ازجمله عایقکاری ساختمان و بهبود بهرهوری انرژی مطرح میشود. شهرها مجبورند بر اساس شرایط جوی، فرهنگ و جمعیتی که دارند، راهکارهای فردی را پیدا کنند. البته کاهش مصرف و افزایش تولید انرژی پاک بهعنوان مهمترین موضوع است.
در حال حاضر، کالیفرنیا دارای یکمیلیون سقف خورشیدی است و آلمان در سال ۲۰۱۴ تنها ۱.۵ میلیون سیستم فتوولتائیک نصب کرد که بسیاری از آنها بر روی خانههای مسکونی یا ساختمانهای اداری نصبشده است.
شهر فریمنتل در استرالیا، سعی دارد از محل دفن زباله برای ساخت مزرعه خورشیدی استفاده کند و از انرژی خورشیدی در کنار کشاورزی بهره ببرد.
البته شهرها باید منابع خود را با دقت مدیریت کنند، زیرا مواد برای تولید انرژی تجدید پذیر ارزان یا بهراحتی در دسترس نیست و بازیافت پانلهای خورشیدی و توربینهای بادی بسیار چالشبرانگیز است و شهرها باید در راستای انرژی سبز اقدامات بسیاری انجام دهند.
هوشمند سازی
امروزه، زیرساختهای دیجیتال تقریبا بهاندازه زیرساختهای دیگر مهم هستند. از دادههای جمعآوریشده توسط حسگرها میتوان برای پیادهسازی راهحلهای هوشمند در بهبود سیستم حملونقل، مصرف انرژی، تامین آب، ضایعات، تشخیص جرم و موارد دیگر استفاده کرد.
سیستم اطلاعاتی برای خدمات در جامعه مانند بیمارستانها و کتابخانهها بسیار حیاتی است. بیماری کووید- ۱۹ را در نظر بگیرید، دسترسی به دادهها در زمان واقعی برای استفاده در بیمارستانها و توزیع بهتر بیماران و بستری آنان بسیار موثر است.
یک شهر هوشمند افراد را ترغیب به مشارکت در نوآوری و اداره محلی از طریق اینترنت، بهبود ارتباطات و مدیریت الکترونیکی میکند.
یک شهر هوشمند قادر به سازگاری با چالشهای دریافتی است، خواه چالشهای کوتاهمدت مانند امواج گرمایی یا همهگیری باشد و یا مشکلات بلندمدت مانند مشکلات مربوط به کمبود و مدیریت آب باشد.
شهرها سازههای سرد، فلزی یا بتنی نیستند، شهرها مردم هستند و باید توسط آنها ساخته شود.
شهرهای خوب توسط افراد خوب مدیریت میشوند و انتخاب افراد مناسب، یکی از وظایف اصلی ما بهعنوان شهروندان است.
درنهایت، ممکن است شهرهای آیندهنگر آن چیزی نباشند که تصور میکردیم. در آنها بهجای ماشین پرنده، دوچرخهها رکاب میزنند و بهجای ربات، از حسگرها استفاده میشود. آنها میتوانند افراد را سالمتر یا خوشحالتر کنند، ممکن است خلاف این باشد، اما شهرها همان چیزی هستند که ما آنها را میسازیم، پس بیایید برای بهترشدن آنها تلاش کنیم./ایسنا